Mehmet Teber

Madde ile ilgili bağımlılıkları hepimiz biliyoruz; alkol, tütün ya da uyuşturucu gibi. Bağımlılıklar içinde bir de ‘davranışsal bağımlılıklar’ var. Kumar, alış veriş, seks, online oyun ya da porno bağımlılığı bu grupta yer alıyor.

Ülkemizde cinsel konular henüz açıkça konuşulamıyor. Ben biraz açıkça, çok soru gelen bu alanı ele alayım 🙂

Yıldızanı kavramı 10 Kasım 2021’de benim ürettiğim bir kavram. Hayatımızın en kötü anıları için travma kelimesi var da en ışıltılı, parlak anıları için neden bir kelime olmasın düşüncesi ile çıktı.

Deprem ile birlikte birçok kavramı, anlamı, eylemi yeniden düşüneceğiz. Bunlardan biri de şüphesiz travma.

Bir zamanlar çok güzel bir orman varmış. Bu ormanda bir sürü hayvan ve ağaç yaşarmış. Elma ağacı, kestane ağacı gibi.

Zamanın birinde güzel bir orman varmış. Bu ormanda birçok hayvan mutlu mutlu yaşarmış. Kuşlar bu ormanda uçup ötmeyi çok severmiş.

Zamanın birinde büyükçe bir orman varmış. Bu ormanda birçok ağaç yaşarmış. Muz, kiraz ve portakal ağacı gibi. Hepsi mis kokulu meyveler verirmiş. Tüm hayvanlar bu meyveleri iştahla yermiş.

Zamanın birinde, içinde büyük büyük ağaçların olduğu bir orman varmış. Bu ağaçların dallarında, gövdesinde ve yapraklarında birçok hayvan yaşarmış. Tüm hayvanların mutluluk sesi ormana yayılırmış.

Zamanın birinde, yeşil ağaçların olduğu bir orman varmış. İçinde bir sürü hayvan yaşarmış. Bu ormanın en oyuncu hayvanı ise sincaplarmış. Sabahtan akşama kadar topladıkları cevizlerle oyun oynarlarmış.

Zamanın birinde yemyeşil bir orman varmış. Bu ormanda büyük ağaçlar bulunurmuş. Ağaçların dallarında ise çeşit çeşit kuş yuvaları yer alırmış. Bu orman kuş cıvıltıları ile doluymuş.

Zamanın birinde yeşil bir orman varmış. Bu ormanda büyük, küçük, uzun ve kısa birçok ağaç varmış. Ağaçların dallarında yüzlerce kuş yuvası varmış. Kuşlar mutlu bir şekilde bu ormanda yaşarmış. Küçük kuşlar gökyüzünde oynayarak uçarmış.

O gün Bay Korku ve Bayan Üzüntü evlerinde sakince oturup televizyon izliyorlarmış. Haberlerde bir ormanda büyük bir fırtına çıktığını, dalların kırıldığını ve kuş yuvalarının yerlere düştüğünü görmüşler. Küçük kuşlar kıpır kıpır ve çok huzursuzmuş.

Zamanın birinde çeşit çeşit kuşların, yaşadığı bir orman varmış. Ağaçların dallarında bir sürü kuş yuvası varmış. Bazı yuvalar küçük, bazıları ise büyükmüş. Bu ormanda kuşlar mutlu şekilde yaşarmış.

Bazı ilişkilerde ilişkinin kronik bir alacaklısı olur. Bu alacaklı hep bir talep halindedir ve genelde talepleri karşılanmadığı için mutsuzdur ve ilişkiyi de kendi rengine boyar.

Bir zamanlar bir ülkede İlişki adında bir prens(es) yaşarmış̧. Temel arzusu mutluluk diyarına gitmekmiş̧. Tek başına gitmesi mümkün değilmiş̧. Elleri ve ayakları yokmuş̧ çünkü̈. Üstelik de ağırmış̧. Onu bu diyara götürecek kişiyi bekler dururmuş̧.

Günümüzde adı ne olursa olsun enerji çalışmalarında yer alan tehlikelerden, deneyimlemiş biri olarak bahsedeyim.

Aralık ayı bizler için yoğun bir aydır. Seminerler, konferanslar çok olur. TUK ve KESED maceramı biliyorsunuz. Bir gün asistanım geldi dedi ki: Hocam sizi PAB davet ediyor. Ponçik Anneler Birliği 🙂

TUK’tan 2 gün sonraydı. Derneğin gönderdiği şoför ofisin önüne gelmişti. Beni Yeniköy’deki KESED söyleşisine götürecekti.

Şimdi sizinle bir sır paylaşayım. Siz de herkesle paylaşın ama. Geçen gün iş çıkışı telefon geldi. Çocuklarla çalıştığım için TUK’da beni de görmek istemişler. Kabul ettim. Çünkü merak ediyordum nasıl çalıştıklarını. Bu arada TUK’u bilmeyenler olabilir. Normal, gizli bir örgüt. Travma Uydurma Komitesi’nin kısaltması. Gizli, çok gizli 🙂

Sürdürememek, istikrarsızlık ya da başladığı işi bitirememek günümüzün en büyük sorunlarından biri. Herkes şikayetçi. Kadınlar ise daha dezavantajlı gibi görünüyor. Anlatayım:

Yıldızanı kavramı 10 Kasım 2021’de benim ürettiğim bir kavram. Hayatımızın en kötü anıları için travma kelimesi var da en ışıltılı, parlak anıları için neden bir kelime olmasın düşüncesi ile çıktı.

Bir akraba sohbetindeyim. Etrafta çocuklar da var. Akrabam ile önemli bir konu konuşuyoruz. Konuştuğum annenin yanına çocuğu sürekli gelip bir şey soruyor, istiyor ya da şikâyet ediyor. Her seferinde anne tüm dikkati ile çocuğa dönüyor, onu uzun uzun dinliyor sonra da ikna edici şeyler söylüyor.

Gençken okumuştum Tanpınar’ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü’nü. Çok etkilenmiştim. Ben de bir Standartları Düşürme Enstitüsü kuracağım. Önce anlatayım.

Terapide karşılaştığım iki ebeveyn grubu var ki çocuklarını kavanozda büyütüyorlar. Anlatayım:

Günümüz insanı olarak hep kolayı tercih ediyoruz. Konformistlik bu asrın insanını tanımlayan en önemli kelimelerden biri bence. Psikolojik olarak da öyle. Soru cevap akşamlarında çok sık karşılaştığım bir durum.

Size ülkemizin psikoloji tarihinin vahim bir olayından bahsedeyim, bir çeviri hatası ile ebeveynlerin aklının nasıl karıştığından…

İtiraf edelim, insan olarak sorumluluktan kaçmak isteyen bir yönümüz var. Bu nedenle sorumluluğu, suçu ötekine yıkmak işimize geliyor. Bu uğurda dini de kullanıyoruz psikolojiyi de.

“Eğer her şey çocukluk dönemi ile açıklanırsa, o zaman her şey bir başkasının kusuru olarak değerlendirilir ve insanın kendi sorumluluğunu üstlenme gücüne duyulan güven de küçümsenmiş olur.” (Erik Erikson)

Ara ara kadın ve erkek farkları üzerine yazıyorum. Birbirimizi tanımak iletişimi ve hayatı kolaylaştırıyor çünkü.

Çocuklara karşı anlayışlı olmamız gerektiğini zaten biliyoruz. Ancak kaçırdığımız bir nokta var. Şu ki; çocuklara her şeyi ikna ederek yaptıramayız. Neden mi:

Günümüzde yaygınlaşan içinde fayda barındırsa da bolca tehlike içeren 5 yaklaşım var:

Hayat ince çizgiler üzerinde ilerliyor. Çizgi kaçınca cömertlik savurganlığa, tutumluluk cimriliğe, sebat inada, doğruluk patavatsızlığa, gıpta hasede dönüşüyor.

Bir önceki nesil, çocuğu çok görmedi ve göremedi. Bizlere sınır konulurken ne bilgi verildi ne de açıklama yapıldı. Sadece emir verildi. Bir şeyleri yaptık ve ikna olmadan yaptık, teslim olarak, itaat ederek yaptık.

Erkekte gücün, kadındaysa güzelliğin temel motivasyon olduğunu anlatmıştım. Sırada ilişkideki temel arayış var. Erkekte cinsellik kadında ilgili temel arayıştır.

Geçenlerde erkekler üzerine yaptığım soru-cevap çok ilgi gördü. Her iki cins birbirini tanısa sorunlar daha az olacak ilişkilerde bence. Orada kısaca belirttiğim bazı konuları yazacağım. İlk konumuz güç.

Şeytan insanı Cennet’inden çıkarmaya ant içmiştir. İlk girişiminde de başarılı olmuştur. İki şey yapar şeytan: İlk insanı kötüye sevk etmek, diğeri ise elindeki iyiyi almak.

Bu kavramı 10 Kasım 2021 tarihinde ilk defa paylaşmıştım. Bizim sadece negatif güçlü anı olarak travmalarımız yok, karşısında yıldızanılarımız var.

Kutsal kitapların özellikle Kur’an’ın hikayelerini çok önemserim. Çünkü insanın en temel problemlerine çözümler bu hikayelerde gizlidir.

“Çocuğuma kızdım, eline pat diye vurdum, telefonu elinden alınca çığlık çığlığa ağladı, bebekken onu istemedim birkaç kez, sezaryen doğurdum, emzirirken ekrana baktım, ‘işim var seninle oynayamam’ dedim” cümlelerinin her birinin sonunda “TRAVMA OLDU MU?” sorusu ekleyin. Böyle soruların sonu yok. Sürekli böyle sorular alıyorum, “Hayır travma değil” diyorum arkadaş inanmıyor. En son şu cevabı veriyorum:

Gülşen’in pek de bilinen Bangır Bangır şarkısında bir söz geçer: “Gül gibi uyuyan yılanı uyandırdın.”

Travma ilk insandan beri var. Terapi ise 100 yıldır. Eski insanlar travmaları ile nasıl baş ediyordu, terapistler yokken? Zorluklara, travmalara farklı bir yerden bakıyorlardı bence.

Konya’yı ve Hz. Şems ile Mevlana’yı çok severim. Bana/bize ışık tutan nice sözü vardır her ikisinin.

Biliyor musunuz içimizde, derinlerimizde sadece travmalar ve acılar yok. Orada bir sürü güzellikler var. Hepsine “İç Güçler” diyorum ben. Terapide kaynak kelimesi de kullanılıyor.

Hani şimdi siyasette ve aslında genel olarak hayatımızın her yerinde olumsuzluklar ve sorumsuzluklar dış güçlere bağlanıyor ya, ben size kökenini açıklayayım:

Bu ibare bugün hayata veda eden Sezai Karakoç’un bir şiirinde geçiyor: Gün batsa ne olur, geceyi onaran bir mimar vardır.

Travma kelimesini hepimiz biliyoruz. Oldukça popüler günümüzde. Travmanın tam aksi bir kavram ararken ürettim “Yıldızanı” kelimesini.

Hiç birisinin hayal kırıklığını çaldınız mı? Elinden hayal kırıklığını aldığınız kimse oldu mu?

Winnicott’un Yeterince İyi Anne tabirini kullanmasının üzerinden neredeyse 70 yıl geçti. Şimdilerde ise Yeterince İyi Ebeveynlik (good enough parenting) kavramı daha çok kullanılıyor. Açıklayayım:

Dr. Haim Ginott’un Helikopter Ebeveyn tabirini kullanmasının üzerinden 50 yıl geçti. Gününüzde ise Aşırı Ebeveynlik (overparenting) kavramı daha çok kullanılıyor. Açıklayayım:

Din ve Psikoloji alanı ile ilgili şüphesiz söylenecek çok şey var ama dünkü paylaşım üzerine zihnimde netleşen birkaç konuya değinmek istiyorum.

Son zamanlarda zihnimi kurcalayan bir konu bu. Gününüzde kadınlar hızla kendini geliştirirken erkekler yerinde sayıyor, hatta geriliyor.

Yıllardır çocukları daha iyi anlamak, çocuk gözünden hayata bakabilmek için çalışıyorum. Çocukluğu bir tamlık hali, bir hazine olarak görüyorum. Bildiklerimi de anlatıyorum. Ama karşısında olduğum bir şey var: Çocuğu yüceltmek. Çocuğa değer vermek ile çocuğu yüceltmek karıştırılıyor artık.

Günümüzde “travma” oldukça popüler bir kavram. Tüm uzmanlar hayatımızı mahveden travmalardan bahsediyor. Psikoloji dizileri bu kavramdan ekmek yiyor. Konu abartılınca ebeveynler “Çocuğuma şunu yaptım travma oldu mu?” şeklinde saçma kaygılar içine düşüyor. Travmanın pek anlatılmayan bir yönünden bahsedeceğim:

Cem Karaca’nın İşte Geldik Gidiyoruz isimli parçasında geçen bir cümle var: Eskiden karpuz idik şimdi döndük biz hıyara. Bu söz benim geç fark ettiğim bir gerçeği çok güzel anlatıyor. Bahsedeyim:

Efendim biraz ironi ile derdimizi anlatalım. Öncelikle ülkemizi küçümsemeyelim. İyi olduğumuz noktalar da var. Mesela şu gün itibari ile ülkemizin yarısı artık ruh sağlığı uzmanı oldu. Her kişiye bir psikolog düşüyor.

Efendim amiral, subay ve general değilim ama bir bildiri de ben yayınlamak istiyorum. İçimde kalmasın 🙂

Şu sosyal medya aleminde kendimi nasıl öne çıkarırım diye düşünüp taşındım. Numara yapmadan, istemem yan cebime koy demeden, kendimi üstü örtülü övme çabasına girmeden tam da en derindeki hislerimi yazayım dedim ve aklıma şu metin geldi 🙂

Hoş geldiniz efendim. Başkan olarak söyleyeceklerim var:

Yakın gelecekte iki cins yan yana gelemeyeceğiz. Birliktelik pek mümkün olmayacak. Aşk istisna. Anlatayım…

Yıllar önceydi, spiritüel çalışmalara ağırlık verdiğim zamanlardı. Meditasyonlar, yogalar, sessizlik iklimleri, inzivalar… Aydınlanmak, arınmak için çıktığım bu yolda en büyük tuzaklar gizliymiş bilemedim. Anlatayım:

Psikoloji, günümüzün en popüler tüketim malzemesi oldu. Diziler, kitaplar, filmler, programlar, gönderiler ve hikayeler derken kendi geçmişimize gidiyor, şimdiye dek inmediğimiz çocukluğumuza son hızla iniyoruz.